Republika Środkowoafrykańska to kraj, który jest na drugim miejscu na świecie pod względem najwyższego wskaźnika śmiertelności okołoporodowej. Kobiety rodzą w domach, na ziemi, bez dostępu do czystej wody. Porody odbierane są przez akuszerki, nazywane matronami. 1 na 24 noworodki urodzone w takich warunkach umiera. 

Izabela Cywa, która wyjechała do RŚA jako świecka misjonarka z diecezji tarnowskiej, przez kilka lat pracowała w szpitalu w Bagandou. Tam zobaczyła, że kiedy kobieta trafia do punktu medycznego z komplikacjami porodowymi, zazwyczaj kończy się to śmiercią jej lub dziecka. Często powikłania wynikały z błędów popełnianych przez personel medyczny. Wystarczy, że pępowina została przecięta niesterylnym narzędziem lub podwiązana brudną nitką. Powodowało to zakażenie tężcem noworodka, który nie miał szans na przeżycie. 

W 90% za tak wysoką śmiertelność w Republice Środkowoafrykańskiej odpowiadają matrony i osoby odpowiedzialne za przebieg porodu. Popełniają błędy, bo to osoby niewykształcone. 

- mówi Izabela Cywa.

Iza postanowiła to zmienić. Wspólnie z położną Sarą Suchowiak stworzyły program szkolenia Bezpieczna Mama, który zajmuje się źródłem problemu, czyli niewystarczającą wiedzą akuszerek. Do tej pory udało się zorganizować dwie edycje kursu. W ostatniej edycji we wrześniu 2022 roku w szkoleniu wzięło udział 46 osób z 33 ośrodków zdrowia. Warsztaty prowadziła ekipa wolontariuszy z Polski – Izabela Cywa, która odpowiadała za organizację wyjazdu i tłumaczenie szkoleń na język sango, dwie położne Sara Suchowiak i Elżbieta Socha, lekarz-ginekolog dr Anna Paczkowska oraz ratownik medyczny Tomasz Skręty.  

Bezpieczna Mama ma na celu zmniejszenie śmiertelności okołoporodowej zarówno matek, jak i dzieci. Jest to specjalistyczny projekt z zakresu ginekologii i położnictwa dla 39 ośrodków zdrowia w prefekturze Sangha-Mbaére. Projekt zakłada: 

• przeszkolenie personelu medycznego w zakresie: najczęstszych patologii położniczych w okresie ciąży i okołoporodowym, nauki chirurgicznego leczenia urazów okołoporodowych, resuscytacji noworodka, opieki położniczej nad kobietą po porodzie i noworodkiem oraz wielu innych zagadnień, które ratują̨ życie;  
• wyposażenie ośrodków zdrowia w podstawowy sprzęt ginekologiczny i położniczy oraz materiały medyczne i paramedyczne (na przykład stetoskopy do osłuchiwania tętna płodu czy zaciski pępowinowe), które są̨ niezbędne do prawidłowego przebiegu porodu.

Program szkolenia dostał rekomendację ministra zdrowia RŚA, Pierre'a Somse’a, który chce przeprowadzić szkolenia także w pozostałych prefekturach, gdzie ze względu na obecność rebeliantów nie mogą wjeżdżać obcokrajowy. To świadczy o pozytywnym odbiorze tej inicjatywy i napawa nadzieją na to, że sytuacja kobiet i dzieci w tym kraju ulegnie zmianie. Kolejna edycja projektu Bezpieczna Mama realizowana przez ekipę medyków z Polski planowana jest na maj 2023 roku.

Każdy wyjazd ekipy medycznej wolontariuszy (nikt nie pobiera wynagrodzenia) do RŚA to koszt około 200 000 złotych. Dużym wydatkiem jest zakup biletów lotniczych, aktualnie ich cena to około 6000 złotych za osobę (lot w dwie strony). Medycy zabierają ze sobą sprzęt medyczny, który po szkoleniu zostaje w ośrodkach zdrowia. Z Polski przywożą praktycznie wszystko, co jest potrzebne do bezpiecznego porodu. Od sterylnych zacisków do pępowiny (1 zł/sztuka), po bardziej skomplikowane sprzęty, jak na przykład detektory tętna dziecka (koszt 350 zł). Nasi wolontariusze tworzą również "plecaki położnej", gdzie znajduje się m.in. stetoskop, ciśnieniomierz manualny, środki higieniczne i opatrunkowe - jeden taki zestaw kosztuje 1200 zł. Marzeniem medyków jest zakup fantomów niezbędnych do szkolenia (do tej pory były wypożyczane). Symulator krwotoku porodowego kosztuje 10900 zł, a fantom wcześniaka 3240 zł. 

Uratuj życie kobiet i dzieci w Republice Środkowoafrykańskiej! Wesprzyj projekt Bezpieczna Mama!

PS. Projekt Bezpieczna Mama w latach 2021-22 był realizowany przez Fundację Redemptoris Missio z Poznania