Tanzania ranks 30th on the list of the world's poorest countries. Most of the population lives in rural areas and works in agriculture. Every day, 800 women die here due to complications during childbirth.
W 1996 roku Tanzania wprowadziła program prozdrowotny, którego celem było zmniejszenie śmiertelności okołoporodowej kobiet oraz dzieci do lat pięciu. Zgodnie z założeniami zaczęto tworzyć przy ośrodkach zdrowia tzw. Kliniki dla Matek i Dzieci, świadczące specjalistyczną pomoc medyczną.
Właśnie taką klinikę Fundacja Africa Help wybudowała kilka lat temu w Ndotoi (Centralna Tanzania), z pomocą misji katolickiej pw. św. Pawła w Ndotoi, której proboszczem jest ksiądz Marek Gizicki.
Region ten zamieszkiwany jest w większości przez ludność masajską, mocno dyskryminowaną przez władze Tanzanii, które przymusowo przesiedlają Masajów z obszarów dotychczas przez nich zamieszkałych – żyznych w glebę i pastwiska – na tereny jałowe i suche. Gdy w 2022 roku Masajowie odmówili przeniesienia się z regionu Morogoro, dotknęły ich liczne sankcje, takie jak odmowa dostępu do opieki medycznej czy zakaz nabywania gruntów w dobrych regionach. W konsekwencji wiele kobiet (w tym tych będących w ciąży) ciężko zachorowało i zmarło.
Masajowie mieszkają w chatach zbudowanych z gliny, wspartych na drewnianej konstrukcji. Zajmują się wypasem krów i kóz oraz rolnictwem w domowym zakresie, po to, aby mieć żywność dla rodziny. Misjonarze ewangelizujący tę ludność zmagają się z wieloma trudnościami, m.in. na tle kulturowym, np. poligamią, obrzezaniem dziewczynek (często skutkującym zakażeniami i śmiercią), miejscowymi czarownikami. Na tym terenie występują także liczne przypadki chorób przenoszonych droga płciową, takich jak HIV/AIDS, choroby weneryczne wpływające bezpośrednio na dzieci w łonie matki i ich zdrowie. Kobiety (zarażane przez mężów) często nie wiedzą, że są chore. Przychodzą po pomoc do misjonarzy, gdy ich stan jest już poważny, a ci zawożą je do odległych ośrodków zdrowia.
-1762351098.jpg)
Główne problemy
Dostęp do wody i opieki zdrowotnej mieszkańcy tamtejszego regionu mają bardzo ograniczony. Skutkiem picia zanieczyszczonej wody są niebezpiecznie choroby, takie jak tyfus, tężec czy cholera. Ofiarami tych chorób są głównie dzieci.
Drugim, tak samo poważnym problemem, jest brak opieki medycznej nad kobietami w stanie błogosławionym. Kobiety rodzą w swoich chatach lub w miejscu, gdzie zaczynają się bóle porodowe. Szczególnie w porze deszczowej dojazd do ośrodka zdrowia jest praktycznie niemożliwy. Jedynym bowiem środkiem lokomocji jest motorower, którym nie są w stanie się przemieścić w bólach porodowych.
Najbliższy szpital oddalony jest o 100 kilometrów od ich miejsca zamieszkania, przy czym w promieniu 100 kilometrów nie ma dróg utwardzonych, co dodatkowo utrudnia jakąkolwiek pomoc medyczną. Obecnie około 1500 osób mieszkających w tym regionie ma dostęp do usług medycznych dzięki klinice wybudowanej w Ndotoi.
-1762351120.jpg)
Klinika Matki i Dziecka
Szacunkowa roczna liczba zgonów matek w Tanzanii to 13 tysięcy, a dzieci poniżej piątego roku życia to aż 157 tysięcy. Kobiety, mimo rządowego nakazu rodzenia w szpitalach, nadal rodzą w domu, co przy braku prowadzenia ciąży w ośrodku i prawie zerowej wykrywalności ciąż z powikłaniami skutkuje wysokim odsetkiem śmiertelności kobiet i dzieci. Klinika Matki i Dziecka jest już wybudowana i wyposażona w sprzęt medyczny. Jest tam także apteka. Brakowało jednak laboratorium, w którym można by było wykonywać badania kobietom w ciąży, dzieciom i noworodkom.
Brak sprzętu laboratoryjnego oraz marginalizacja Masajów jako plemienia skutkują brakiem badań diagnostycznych. To z kolei prowadzi do nadmiernej liczby zgonów okołoporodowych oraz trudności w diagnozowaniu i leczeniu chorób prenatalnych. Budowa laboratorium odpowiada na te problemy. Pacjentki bez opieki prenatalnej i okołoporodowej narażone są bowiem na ryzyko zgonu z powodu chorób, których zdiagnozowane odpowiednio wcześnie mogłyby temu zapobiec.
Dzięki laboratorium możliwe będzie wykonywanie podstawowych badań diagnostycznych (m.in. morfologia krwi, testy na HIV, HBV, HCV, kiłę i toksoplazmozę) oraz szybka reakcja na problemy zdrowotne, szczególnie u kobiet ciężarnych i po obrzezaniu. Projekt uwzględnia również edukację zdrowotną, która zwiększy świadomość społeczności o skutkach obrzezania, poligamii i chorób zakaźnych.
-1762351081.jpg)
Realizacja projektu
Nowopowstałe laboratorium w Klinice dla Matek i Dzieci w Ndotoi zostało wyposażone w niezbędne urządzenia i testy do badań około 12 chorób oraz testy ciążowe. Zakupiono także pojemniki na mocz i kał w ogromnych ilościach, co umożliwi diagnozowanie pod mikroskopem także chorób pasożytniczych.
Dodatkowo we wrześniu 2025 roku przeprowadzono szkolenia praktyczne i teoretyczne dla tanzańskich diagnostów laboratoryjnych oraz pracujących w klinice lekarza i pielęgniarki. W zajęciach uczestniczyli także student 5. roku medycyny oraz świeżo upieczona położna – stypendyści Fundacji Africa Help. Oboje obejmą posady w Klinice Matki i Dziecka w Ndotoi. W sumie podczas 10 dni szkoleniowych przebadano próbki 54 pacjentów.
Oprócz szkoleń z diagnostyki laboratoryjnej dr. Anna Paczkowska z Polski przeprowadziła także szkolenia nt. chorób przenoszonych drogą płciową.
Z funduszu projektu „Ofiara na misje tam, gdzie najbardziej potrzeba” na powstanie i wyposażenie laboratorium w Klinice dla Matek i Dzieci w Ndotoi przekazaliśmy 50000 złotych.
